Prof. Czesław Skowronek

Przemysł mleczarski należy do ważniejszych branż przemysłu spożywczego. Jest przykładem dynamicznie rozwijającej się branży przemysłowej w okresie polskiej transformacji systemowej. Jest dostawcą szerokiej gamy produktów spożywczych, które codziennie znajdują się na stole każdej polskiej rodziny. Z drugiej zaś strony jest odbiorcą mleka, podstawowego produktu rolnictwa. Przedsiębiorstwa tego przemysłu działają na konkurencyjnym rynku, a sprostanie jego wymogom jest szczególnie trudne, wymaga determinacji w działaniu, odczytywaniu przyszłych szans, a nade wszystko zagrożeń. Stale doskonalona i rozszerzana bogata oferta produktowa, a także jej znaczący udział w wydatkach gospodarstw domowych na produkty żywnościowe, uzasadniają bliższe spojrzenie na ten przemysł.

Treść tego tekstu pochodzi od obserwatora zewnętrznego tego przemysłu i wskazuje na pewne zjawiska w oparciu o niektóre dane publikowane przez GUS, a także inne źródła.

Przytoczone niżej dane dotyczą lat 2019-2020. Jest to okres szczególny, naznaczony zwłaszcza w 2020 r. szczególnymi zdarzeniami. Epidemia koronawirusa, ograniczenia działalności gospodarczej, szczególnie dotkliwe w wielu branżach będących także odbiorcami produktów mleczarskich (hotele, gastronomia, handel) miały także wpływ na działalność przedsiębiorstw przemysłu mleczarskiego.

Niżej przytaczam kilka podstawowych wielkości charakteryzujących wyniki przemysłu mleczarskiego.

Skup mleka krowiego w 2020 r. wyniósł 12,1 mld litrów i był wyższy o 2,2 proc. (dane GUS) w stosunku do 2019 r. A więc od strony surowcowej nie wystąpiły negatywne tendencje.

We wszystkich podstawowych grupach produktów mleczarskich występują zmienne tendencje.

Tabela 1. Produkcja 4 (czterech) podstawowych grup produktów mleczarskich

Powyższe dane zawarte w tabeli 1 wskazują na stabilizację poziomu podstawowych produktów przemysłu mleczarskiego w dwu porównywanych latach.

Warto wskazać, że cały przemysł spożywczy skutecznie przezwyciężał ograniczenia wywołane epidemią COVID-19. Przychody ze sprzedaży produktów i towarów tego przemysłu w 2020 r. wyniosły 215 mld zł i były wyższe o 2,4 proc. w stosunku do 2019 r., w całym zaś przemyśle były one niższe o blisko 3 proc.

Na pozytywną ocenę zasługuje także wynik finansowy netto (po opodatkowaniu), który w całym przemyśle spożywczym wyniósł 8,4 mld zł i był wyższy o 17 proc. w stosunku do 2019 r. Ale należy wskazać, że poziom rentowności tego przemysłu nie jest wysoki. Relacjonując wynik netto do przychodów ze sprzedaży uzyskamy poziom rentowności sprzedaży w wysokości 3,9 proc., zaś wskaźnik ten dla całego przemysłu wynosi 5,7 proc.

Nie dysponuje pełnymi wynikami finansowymi dla całego przemysłu mleczarskiego. Wydaje się, że będzie interesujące przytoczenie kilku liczb charakteryzujących sytuację finansową największych polskich firm przemysłu mleczarskiego.