Polski postulat został uwzględniony. Dzięki staraniom europosłów z parlamentarnej komisji rolnictwa, zielone światło otrzymała reforma unijnego rolnictwa. Wstępne porozumienie, które deputowani poparli bez zastrzeżeń, pozwala na zwiększenie puli pieniędzy przeznaczonej na dopłaty bezpośrednie dla rolników.

Wejście Polski do UE otworzyło przed rolnikami nowe możliwości. Finansowane z jej budżetu dopłaty czy programy  unijne  pozwoliły zwiększyć wydajność produkcji rolnej, zapewnić odpowiedni poziom życia ludności wiejskiej, a także ustabilizować rynek. Monitorowanie właściwego wykonania tych zadań spoczywa w rękach WPR, która udziela finansowego wsparcia na realizację unijnych założeń. Założeń, które w ostatnim czasie przeszły niesłychaną rewolucję, na której z pewnością skorzystają polscy rolnicy. Porozumienie w tej sprawie, przyjęte ostatnio przez komisję rolnictwa, zostanie poddane pod głosowanie plenarne najprawdopodobniej podczas listopadowej sesji Parlamentu Europejskiego. Później akceptacja forsowanych zmian znajdzie się w rękach Rady Ministrów.

Szykują się zmiany

Jednym z najważniejszych elementów reformy WPR są ekologiczne warunki w dopłatach rolnych. Na mocy przyjętych regulacji, rolnicy nie uzyskają 30 proc. dopłat jeśli nie będą dywersyfikowali upraw, utrzymywali pastwisk, wygospodarowywali obszarów proekologicznych lub stosowali innych równoważnych środków. W sytuacji, gdy nie będą tego robić przez pierwsze dwa lata reformy, muszą liczyć się z nieotrzymaniem 30 proc. zielonych dopłat, a potem 120 i 125 proc. tej kwoty. W konsekwencji oznacza to stratę o wiele wyższą niż 30 proc.

Uwaga! W związku z tym, że rok 2014 będzie rokiem przejściowym, nowe zasady nie będą w nim jeszcze zastosowane.

Ponadto, w ramach środków pochodzących z drugiego filara WPR, który stanowi Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, aż 30 proc zostanie przeznaczona na cele środowiskowe, organiczne, a także klimatyczne. Warto nadmienić, że już teraz Polska przeznacza na te kwestie blisko 30 proc. środków II filara.

Bez wątpienia, kluczowym priorytetem europejskiej polityki jest wsparcie młodych rolników. W związku ustalonymi uzgodnieniami, rolnicy poniżej 40 roku życia przez pierwsze 5 lat otrzymają aż 25 proc więcej dopłat rolnych. Ten fakt ma istotne znaczenie dla Polski, w której znajduje się ok. 100 tysięcy młodych rolników.

Polskę najbardziej cieszą pomyślne rozwiązania budżetowych aspektów WPR. Dzięki nim, będzie możliwe przesunięcie aż do 25 proc. środków z II filaru WPR (Program Rozwój Obszarów Wiejskich) na dopłaty bezpośrednie. W ramach prowadzonych negocjacji uzgodniono również, że nadwyżka rolników, którym przypada rocznie więcej niż 150 tys. euro dopłat, będzie redukowana o 5 proc.

A co z dopłatami bezpośrednimi?

Największe zainteresowanie skupiło się jednak wokół dopłat bezpośrednich. Na mocy wynegocjowanego porozumienia stopniowe wyrównanie dopłat w państwa, w których dopłaty bezpośrednie do hektara są niższe od 90 proc. średniej unijnej (m.in. Polska) stanie się możliwe. Różnica pomiędzy wysokością tych dopłat, a 90 proc. średniej unijnej ma być stopniowo zmniejszona o 1/3. Co ważne, dopłaty we wszystkich państwa unijnych nie mogą być mniejsze od 196 euro na hektar do 2020 roku. Wyrównanie płatności bezpośrednich ma być sfinansowane przez wszystkie państwa członkowskie, w których przekraczają one średnią UE.

Zadowalające jest również, że w tym roku rolnicy będą mogli otrzymać nieco wyższe dopłaty bezpośrednie. Ogłoszony przez Europejski Bank Centralny kurs euro jest wyższy w porównaniu z ubiegłym o 0,125 zł, a tym samym korzystniejszy dla rolników.  Według projektowych rozporządzeń Jednolita Płatność Obszarowa, czyli podstawowa dopłata do ziemi, wyniesie za 2012 r. 830,30 zł do 1 ha (wobec 731,72 zł w 2012 r.). Przysługuje ona wszystkim rolnikom, którzy posiadają co najmniej jednohektarowe gospodarstwo rolne i starają się o taką dopłatę, wypełniając stosowny wniosek oraz spełniają inne unijne wymogi. Na poziomie 139, 39 zł do hektara ukształtowała się natomiast tzw. podstawowa płatność uzupełniająca do produkcji roślinnej. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami mogą z niej skorzystać np. producenci zbóż, którzy w tym roku otrzymają dopłatę bezpośrednią w wysokości 969, 60 zł do hektara.

Natomiast z dopłaty w wysokości 1263, 50 zł do hektara uprawy skorzystają producenci chmielu. W tym roku płatność do powierzchni upraw roślin przeznaczonych na paszę (tzw. płatność zwierzęca) wyniesie 238,93 zł/ha, dopłata do skrobi – 456,87 zł/ha, dopłata do pomidorów 167,44 zł/tonę, a do produkcji owoców miękkich – 1587,95 zł/ha. Ze wsparcia skorzystają również ci rolnicy, którzy uprawiają tytoń jasny odmiany Virginia, którzy otrzymają 5,75 zł/kg, a za tytoń ciemny typu Burley – 4,02 zł/kg.

Plantatorzy buraków w ramach tzw. płatności cukrowej dostaną dopłatę w wysokości 54,10 zł/t, hodowcy krów – 602, 60 zł/szt., owiec – 126,86 zł/szt. Ze specjalnej dopłaty skorzystają właściciele  upraw roślin strączkowych i motylkowatych drobnonasiennych. W ich przypadku płatność będzie wyższa niż 2012 r. i wyniesie ok. 719,43 zł/ha.

Uwaga! W 2013 r. po raz pierwszy dopłaty bezpośrednie będą finansowane w 100 proc. ze środków unijnych. O wsparcie za 2012 rok wystąpiło ok. 1,35 mln rolników.