Największym problemem samorządów są finanse. Niewystarczająca ilość środków prowadzi do trudnych i ciężkich decyzji, które nie zawsze trafiają w gusta mieszkańców. Z tym wyzwaniem postanowił się zmierzyć resort administracji i cyfryzacji, przygotowując projekt ustawy poprawiającej funkcjonowanie samorządów. Zdaniem ekspertów przyszła nowelizacja ma być lekarstwem na uzdrowienie budżetów samorządowych.

Tańsze funkcjonowanie jednostek organizacyjnych, większe wpływy z podatków lokalnych i zachęty dla łączących się gmin czy powiatów. Takie są cele przygotowywanego w resorcie administracji i cyfryzacji projekt ustawy. Postulowane zmiany mogą zasilić budżety samorządowe nawet o miliard złotych. Pytanie tylko, czy zgromadzenie tych oszczędności nie będzie odbywało się kosztem innych zadań gminnych czy powiatowych? Resort rozwiewając te wątpliwość wskazał na źródło sporego zastrzyku gotówki, który będzie pochodził z umożliwienia samorządom tworzenia centrów usług wspólnych do obsługi administracyjno-księgowej czy informatycznej. Drugą grupą oszczędności będzie zniesienie zwolnień od podatków, zwłaszcza w zakresie podatków lokalnych – podatku od spadku i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

Proponowane zmiany mają również zachęcić najmniejsze samorządy do łączenia się. Gminy czy powiaty, które zechcą skorzystać z takiego rozwiązania będą mogły liczyć na dodatkowe bonusy finansowe w postaci zwiększenia udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych o 5 proc. przez okres pięciu lat. W myśl założeń do przygotowywanej ustawy bonus nie byłby naliczany od dochodów z PIT-u danej gminy, ale średnich dochodów jakie z tego tytułu uzyskują gminy.

Przygotowane zmiany przez resort administracji i cyfryzacji ma służyć wzmocnieniu przede wszystkim najbiedniejszym samorządom. Analizą przedstawionych założeń do projektu ustawy poprawiającej funkcjonowanie samorządów zajmie się Komitet Stały Rady Ministrów.