W końcu przestaniemy dostawać listy z metalowymi płytkami czy zeszytem. Zmianie ulegnie również cennik Poczty Polskiej, a za brak właściwej skrzynki na listy, czy też niewłaściwe umiejscowienie jej, poniesiemy surowe konsekwencje. To tylko część nowości w prawie pocztowym, które obowiązują od 1 stycznia 2013 r.
Nowelizacja prawa pocztowego nastąpiła na skutek dyrektyw unijnych i ma ona na celu zliberalizowanie rynku usług pocztowych, a także zwiększenie ochrony konsumentów. Do tej pory Poczta Polska miała wyłączność na przesyłki do 50 g, co wywoływało konieczność rywalizacji u konkurencji, która musiała uciekać się do obciążania własnych przesyłek. Od nowego roku, wszystkie firmy zajmujące się usługami pocztowymi w dostępie do tego rynku będą miały równy dostęp, a więc pozycja Poczty Polskiej straci na znaczeniu.
Uwaga! Do prowadzenia działalności w zakresie usług pocztowych wystarczy wpis do rejestru operatorów pocztowych w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej. Osobą nadzorującą rynek pocztowy jest prezes UKE.
Za niewłaściwą skrzynkę na listy otrzymamy karę
W 2003 roku wprowadzono obowiązek montażu skrzynek pocztowych nowego typu tzw. euroskrzynek, które miały być nie tylko zgodne z unijnymi standardami, ale mogły być wykorzystywane również przez innych operatorów. Na mocy dokonanej zmiany przepisów, powrócono do tego, nieco zapomnianego problemu wymiany skrzynek oddawczych. O tym obowiązku powinni szczególnie pamiętać właściciele budynków jednorodzinnych, a także wielorodzinnych, gdyż za brak skrzynki na listy, utrudnienia w dostępie do niej, nowe prawo przewiduje nawet 10 tys. zł kary. O wysokości nałożonej sankcji zadecyduje szkodliwość czynu.
Problem skrzynek nie kończy się jednak na ich posiadaniu. Rozporządzenie ministra infrastruktury wprowadza kolejne wymogi określające parametry techniczne skrzynek, a w tym wysokość ich wieszania, czy też kwestię dostępu dla listonosza. Stare ustawodawstwo nie przewidywało żadnych sankcji z tytułu niedopełnienia nałożonego obowiązku w przeciwieństwie do nowych przepisów. W zmienionym brzmieniu doprecyzowano, kogo dokładnie dotyczy obowiązek instalacji oddawczych skrzynek pocztowych, wskazując na właściciela bądź współwłaściciela:
- nieruchomości gruntowych, na których znajduje się budynek mieszkalny
- nieruchomości gruntowych, na których znajduje się budynek mieszkalny
- budynku mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość
Od stycznia 2013 roku skrzynkę w budynku jednorodzinnym należy umieścić przed drzwiami wejściowymi do budynku lub w ogólnie dostępnej część nieruchomości oraz w budynkach wielorodzinnych, w których wyodrębniono co najmniej 3 lokale, przez umieszczenie w ogólnie dostępnej części nieruchomości zestawu skrzynek oddawczych, zgodnie z liczbą samodzielnych mieszkań lub lokali o innym przeznaczeniu, jeżeli posiadają osobny adres.
Za co dostaniemy karę?
Karę pieniężną, której wysokość będzie wynosić od 5 000 do 10 000 zł, dostaniemy za niezainstalowanie właściwych skrzynek lub ich zainstalowanie, ale niezgodne z przepisami. Kary dotyczą również powyższego obowiązku nałożonego w uchylonej ustawie z 2003 r. Skrzynki muszą być nie tylko wymienione na tzw. euroskrzynki, ale muszą także gwarantować dostęp dla innych operatorów poza operatorem publicznym.
Zmiany w usługach pocztowych
Ustawa na nowo definiuje usługi pocztowe rozdzielając przyjmowanie, transport i doręczanie przesyłek. Na mocy obecnych przepisów, czynności te mogą wykonywać różne podmioty. Poprzez wprowadzenie i uporządkowanie systemu procedur reklamacyjnych, a także odpowiedzialności operatorów zostanie wzmocniona ochrona konsumentów. Nie ulegnie zmianom kwestia zagwarantowania przez państwo tzw. usług powszechnych, czyli takich, które dla dobra wspólnego muszą być świadczone w sposób jednolity i po przystępnych cenach, niezależnie czy się to opłaca, czy też nie. Przez pierwsze 3 lata od wejścia w życie nowych przepisów ten rodzaj usług będzie świadczyć Poczta Polska, zaś później w drodze konkursu zostanie wyłoniony operator na kolejnych 10 lat. Zmiany regulują także kwestię tzw. nierentowności usług powszechnych. W przypadku zaistnienia takiego zjawiska, zostanie uruchomiony mechanizm kompensacji dla operatora. Główną rolę odegra tutaj fundusz kompensacyjny w skład, którego wejdą wszystkie firmy pocztowe świadczące usługi powszechne lub podobne. Jeżeli środki z funduszu nie wystarczą na pokrycie strat, dopłaci budżet, ale po weryfikacji kosztów przez UKE.
Czy zmianie ulegną terminy doręczeń?
Nowe prawo stawiając na ochronę konsumentów, nie zmienia obowiązujących standardów doręczeń. Regulacje w tym zakresie będą funkcjonowały na takich samych warunkach, jak to było dotychczas, czyli np. 85 proc. zwykłych listów ma być doręczona w ciągu trzech dni po nadaniu. Za nienależyte wykonanie lub niewykonanie usługi operator odpowie zgodnie z zapisami kodeksu cywilnego.
To, czy nowe przepisy znajdą zastosowanie w praktyce i przyczynią się do poprawy sytuacji usług pocztowych pokaże jak zwykle czas. Na chwilę obecną zdania są podzielone. Jedni twierdzą, że wprowadzona ustawa zliberalizuje rynek usług pocztowych i zwiększy ochronę konsumentów, ale z drugiej strony może przyczynić się do zmniejszenia zatrudnienia w Poczcie Polsce.