Zmiany w ustawie o dokumentach paszportowych mają ułatwić obywatelom wyrobienie tego dokumentu w najdogodniejszej dla nich lokalizacji. Do tej pory to miejsce zameldowania decydowało o tym, gdzie muszą złożyć wniosek, aby uzyskać paszport. Od 17 stycznia nastąpi zmiana. Jej skutki pozwolą na złożenie wniosku o wydanie dokumentu w dowolnym wydziale paszportowym, a miejsce zameldowania nie będzie miało w takich sytuacjach większego znaczenia.
Dzięki przyjętym zmianom paszport lub paszport tymczasowy będziemy mogli wyrobić w dowolnym wydziale paszportowym na terenie kraju, a obowiązek złożenia wniosku o wydanie tego dokumentu w urzędzie właściwym dla miejsca zamieszkania to już przeszłość. Wojewoda, do którego wpłynie wniosek będzie organem właściwym do wydania paszportu lub do odmowy w kraju, zaś za granicą kompetencje te będą spoczywały na konsulu.
Zmiana ta stała się możliwa dzięki funkcjonującej od 2006 r. Centralnej Ewidencji Wydanych i Unieważnionych Dokumentów Paszportowych, której system pozwala na zdalny dostęp do zasobów informacyjnych każdemu organowi paszportowemu w kraju i za granicą. W rejestrze tym znajdują się dane o dokumentach paszportowych wydawanych od 2002 r.
Nowością jest również możliwość ubiegania się o paszport tymczasowy przez osobę, która potrzebuje dokumentu w nagłych przypadkach, związanych z prowadzoną działalnością zawodową. Dotychczas nie było możliwości wydania paszportu tymczasowego osobie, która na skutek wykonywanej działalności zawodowej musiała pilnie wyjechać za granicę. Brak rozwiązań prawnych w tym przypadku, często powodował utrudnienia w wykonywaniu obowiązków służbowych.
Aktualnie o wydanie paszportu tymczasowego mogą ubiegać się m.in. osoby przebywające za granicą, na czas oczekiwania na doręczenie paszportu sporządzonego w kraju, oraz osoby, które utraciły dokument paszportowy podczas podróży i potrzebują paszportu tymczasowego na powrót do miejsca stałego pobytu. Paszporty tymczasowe są także wydawane w nagłych przypadkach związanych z chorobą lub pogrzebem członka rodziny. Jak widać, nowela poszerzyła katalog przypadków, w których możliwe jest wydanie paszportu tymczasowego.
Jak otrzymać paszport?
Chcąc uzyskać paszport należy złożyć w wydziale paszportowym urzędu wojewódzkiego wypełniony wniosek o wydanie dokumentu paszportowego, jedną kolorową fotografię spełniającą wymogi biometrii, a także dowód uiszczenia opłaty paszportowej lub przedstawić do wglądu dokument uprawniający do ulgi lub zwolnienia z opłaty.
Wniosek o wydanie paszportu składa się osobiście, z wyjątkiem wydania paszportu m.in. osobie małoletniej. W takiej sytuacji składają go rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie. Osobiste stawiennictwo będzie wymagane również przy odbiorze paszportu w wydziale, w którym został złożony wniosek.
W celu otrzymania polskiego paszportu za granicą, należy zgłosić się do polskiego konsula i złożyć dokumenty, o których mowa powyżej.
Opłata za wydanie paszportu ważnego 10 lat wynosi 140 zł. W przypadku wydania paszportu tymczasowego zapłacimy tylko 30 zł. Natomiast m.in. emeryci, renciści, osoby niepełnosprawne, uczniowie od 13. roku życia i studenci, a także osoby przebywające w domach pomocy społecznej, w zakładach opiekuńczych, czy korzystające z pomocy społecznej – za paszport z 50 proc. ulgą zapłacą 70 zł. Małoletnim do 13. roku życia paszport jest wydawany za opłatą wynoszącą 30 zł. Za paszport nie płacą osoby, które m.in. mają ukończone 70 lat; osoby przebywające w domach pomocy społecznej, w zakładach opiekuńczych albo korzystające z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych – jeżeli ich wyjazd za granicę związany jest z długotrwałym leczeniem lub z koniecznością poddania się operacji; a także osoby, które złożyły wniosek o wymianę paszportu z powodu jego wady technicznej.
Uwaga! W sytuacji zniszczenia paszportu z przyczyn zawinionych przez jego posiadacza, opłata zostanie podniesiona o 200 proc.
Czy długo musimy czekać?
O tym, jak długo poczekamy na dokument zdecyduje wydział paszportowy, w którym złożymy wniosek. Czas oczekiwania na paszport w kraju nie powinien być dłuższy niż 30 dni. Po otrzymaniu dokumentu będziemy mogli ważnie posługiwać się nim przez 10 lat od daty wydania dla osób powyżej 13 roku życia, a przez 5 lat dla dzieci do 13 roku życia. Natomiast z paszportu tymczasowego skorzystamy nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy.
Szefowi MSW dojdą nowe obowiązki
Styczniowa nowela przewiduje również nowy sposób prowadzenia postępowań o wydanie drugiego paszportu. Wniosek – niezależnie od miejsca zamieszkania w kraju bądź za granicą – trzeba składać w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Szef MSW będzie decydował o zgodzie bądź odmowie wydania dokumentu, przyjęcia wniosku i wydania drugiego paszportu dokona dowolny – wybrany przez obywatela – organ paszportowy. Do będących w toku postępowań w sprawach wydania, odmowy wydania lub unieważnienia paszportu, w tym drugiego paszportu oraz paszportu tymczasowego, wszczętych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów, stosowane będą przepisy dotychczasowe.