Autor: Dr Józef Zych pełnomocnik społeczny w postępowaniu przed Sądem Najwyższym
W wydanym w Londynie w 1941 r. opracowaniu „Sprawa Brzeska” napisano: „ …mimo niezmordowanych wysiłków wszystkich czynników opinii publicznej zagadnienie brzeskie nadal czeka ostatecznego rozwiązania. Brześć jako zagadnienie moralne i jako zagadnienie prawne domaga się zadośćuczynienia i kary. Nie tylko w interesie ofiar, ale przede wszystkim dla dobra narodu, jego honoru, zdrowia moralnego i kultury – dla dobra państwa, którego podstawą trwałości jest prawo (z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2023 r. , s 47 ).
Po 90 latach jako PSL doprowadziliśmy do sprawiedliwego rozwiązania sprawy bezprawnie skazanego w procesie brzeskim Wincentego Witosa i jego kolegów parlamentarzystów nie tylko w interesie ofiar, ale przede wszystkim dla dobra narodu, jego honoru, zdrowia moralnego i kultury, dla dobra państwa, którego podstawą jest praworządność.
25 maja 2023 r. po czterech latach od skierowania do Sądu Najwyższego przez Rzecznika Praw Obywatelskich wniosku o kasację Wyroku Sadu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 lipca1933r. Sygn. akt II1 KA 427/33 zatwierdzającego Wyrok Sadu Okręgowego w Warszawie z dnia 13 stycznia 1932 r. sygn. Akt VIII.I.K 421/31 Sad Najwyższy uniewinnił Wincentego Witosa i pozostałych polityków skazanych w procesie brzeskim.
W maju 2019 r. prośbę Rzecznika Praw Obywatelskich dr Adama Bodnara w imieniu PSL podpisali dr Józef Zych Prezes Honorowy PSL, który w procesie wystąpił jako pełnomocnik społeczny PSL oraz Władysław Kosiniak – Kamysz prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego. W tym momencie miał miejsce pierwszy pozytywny krok, który zadecydował o tym, że sprawa została podjęta przez Sąd Najwyższy. Tym krokiem była decyzja dr Adama Bodnara z 29 lipca 2020 r. o skierowaniu do Sądu Najwyższego wniosku o kasację Wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie. Drugim pozytywem postępowania zmierzającego do wniesienia kasacji była okoliczność, że PSL wystąpił o uniewinnienie nie tylko W. Witosa, ale wszystkich skazanych z Witosem w procesie brzeskim.
Trzecim wreszcie najważniejszym, że Sąd Najwyższy w takiej, bądź co bądź, skomplikowanej sprawie proceduralnie i dowodowo zdecydował się kasację uwzględnić i sprawę merytorycznie rozpatrzyć…