Lider to inaczej przywódca – osoba z autorytetem dozarządzania ludźmi
Dodatkowe informacje można uzyskać w Departamencie Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego,
ul. Jagiellońska 91 A, 10-356 Olsztyn,
tel./89/ 521 92 50,
e-mail: dow@warmia.mazury.pl, www.prow.warmia.mazury.pl
Żeby zebrać trzeba zasiać, wie o tym dobrze każdy rolnik. Nie inaczej jest z efektywnym inwestowaniem w rozwój obszarów wiejskich. Służy do tego Lokalna Strategia Rozwojuopracowywana przez Lokalne Grupy Działania w ramach mechanizmu LEADER.
Prezentujemy sylwetki liderów wybranych LGD z naszego województwa, może ich doświadczenia i uwagi skłonią Państwa do zainteresowania się procesem budowania lokalnej strategii rozwoju Waszejwsi i gminy.
Nie mogło zabraknąć informacji o naszych beneficjentach i przykładach dobrych praktyk, dzisiajzapraszamy do zajazdu Tusinek w Rozogach, bohatera jednego z programów Radia Olsztyn – „Radio od kuchni” projektu wspieranego przez samorząd województwa.
Dodatkowe informacje można uzyskać w Departamencie Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego,
Jagiellońska 91 A, 10-356 Olsztyn,
tel./89/ 521 92 50,
e-mail: dow@warmia.mazury.pl,
www.prow.warmia.mazury.pl
Gustaw Marek Brzezin
Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego
Fundusze europejskie w wysokości blisko 1,8 miliarda trafią na Warmię, Mazury i Powiśle. Samorząd województwa podpisał Kontrakt Programowy określający kierunki i warunkidofinansowania nowego programu regionalnego noszącego teraz nazwę „Fundusze Europejskiedla Warmii i Mazur na lata 2021-2027”. Podpisany kontrakt daje zielone światło dla dalszychrozmów z Komisją Europejską o sposobie skorzystania z przydzielonych środków.
Środki unijne stanowią od lat silny bodziec rozwojowy naszego regionu, w szerokiej gamie działań obejmujących wszystkie aspekty życia mieszkańców. Głównym celem realizacji programu jesttransformacja regionu: gospodarcza, cyfrowa i zielona. Priorytetowe obszary wsparcia w nowej perspektywie to gospodarka, środowisko, mobilność miejska, transport, edukacja, rynek pracy,zdrowie, rewitalizacja obszarów miejskich, turystyka i kultura.
Wśród strategicznych projektów nadchodzącej perspektywy planujemy wsparcie dla wielu inicjatyw realizowanych na zasadzie porozumień terytorialnych i stowarzyszeń takich jak: Polskie Miasta Cittaslow, Stowarzyszenie Wielkie Jeziora Mazurskie, EGO Kraina Bociana, Związek Gmin iPowiatów Kanału Elbląskiego i Pojezierza Iławskiego.
Aby zrealizować zakładane cele w wymiarze lokalnym koniecznym jest uaktywnienie lokalnych środowisk, między innymi poprzez Lokalne Grupy Działania, które są sprawdzonym partnerem we wdrażaniu wielu lokalnych projektów, ważnych dla lokalnych społeczności – których suma przyczynia się do rozwoju obszarów wiejskich naszego regionu. Warto więc włączyć się w procesbudowania lokalnych strategii rozwoju. Wkrótce odbędą się spotkania konsultacyjne w każdej zgmin wiejskich wchodzących w skład danego LGD.
Zachęcam Państwa do aktywnego udziału w pracach nad lokalnymi strategiami. Wasze pomysły pozwolą lepiej żyć nam wszystkim. Zapraszam do współpracy – lokalnie z myślą o innych.
Stowarzyszenie Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania
Jana Amosa Komeńskiego 40, 82-300 Elbląg
tel.: +48 55 239 49 61;
+48 55 643 58 45;
+48 602 516 830
e-mail: biuro@kanal-elblaski-lgd.pl
Stowarzyszenie Kraina Drwęcy i Pasłęki
Mazurska 30, 14-105 Łukta
tel.: +48 89 647 57 45;
+48 795 409 827;
+48 728 426 896
e-mail: leader@frrl.org.pl www.leader.frrl.org.pl
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka
„Wielkie Jeziora Mazurskie”
Letniskowa 13, Ogonki,
11-600 Węgorzewo
tel.: +48 797 805 688;
+48 728 821 575
e-mail: fundusze@mazurylgr.pl; biuro@mazurylgr.pl;
Lokalna Grupa Działania
„Warmiński Zakątek”
Grunwaldzka 6, 11-040 Dobre Miasto
tel.: +48 89 616 00 58
e-mail: warminskizakatek@wp.pl
www.warminskizakatek.com.pl
Lokalna Grupa Działania
„Partnerstwo Północnej Warmii i Wysoczyzny Elbląskiej”
Pocztowa 9,
14-530 Frombork
tel.: +48 55 231 12 52;
+48 502 307 086
e-mail: biuro.lgdpartnerstwo@o2.pl
www.lgdwysoczyzna.pl
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania
„Brama Mazurskiej Krainy”
Pl. Wolności 1, 13-100 Nidzica
tel.: +48 89 625 43 37;
+48 784 556 520
e-mail: biuro@lgdbmk.pl
www.lgdbmk.pl
Lokalna Grupa Działania
„Mazurskie Morze”
Leśna 22, 12-250 Orzysz
tel.: +48 87 423 85 20;
+48 600 275 784
e-mail: biuro@lgd.mazurskiemorze.pl
www.lgd.mazurskiemorze.pl
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania
„LIDER W EGO”
Plac Wolności 2, pokój nr 1,
19-400 Olecko
tel.: +48 87 610 11 83
e-mail: biuro@liderwego.pl
www.liderwego.pl
Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie
„Południowa Warmia”
Łajsy 3, 11-036 Gietrzwałd
tel.: +48 89 672 96 43
e-mail: lgd@poludniowawarmia.pl
www.poludniowawarmia.pl
Lokalna Grupa Działania Ziemia Lubawska
Biskupów Chełmińskich 1, 14-260 Lubawa
tel.: + 48 56 49 181 63;
+48 514 154 474
e-mail: biuro@lgdziemialubawska.pl
www.lgdziemialubawska.pl
Lokalna Grupa Działania „Barcja”
Dworcowa 10,
11-400 Kętrzyn
tel.: + 48 571 319 770;
+48 571 319 534
e-mail: biuro@lgdbarcja.pl
www.lgdbarcja.pl
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka
„Zalew Wiślany”
Portowa 3,
14-500 Braniewo
tel.: + 48 55 235 11 12
e-mail: info@lgrzalewwislany.pl
www.lgrzalewwislany.pl
LIDERZY WARMII I MAZUR
MAŁGORZATA OFIERSKA
Prezes Lokalnej Grupy Działania „Warmiński Zakątek”
Co wyróżnia stowarzyszenie „Warmiński Zakątek” wśród innych LGD naszego regionu?
„Warmiński Zakątek” jako lokalna grupa działania jest stowarzyszeniem zwyczajnym, w którymznaczną większość członków stanowią nasi mieszkańcy. To prawie 200 osób, które spotyka się,wymienia doświadczenia, analizuje potrzeby. Wypracowaliśmy skuteczne partnerstwa na poziomiekażdej gminy członkowskiej i samorządy lokalne jako nasi członkowie a także różne inne instytucje,takie jak ośrodki pomocy społecznej, instytucje rynku pracy są równorzędnymi partnerami wszystkich działań. Analizujemy potrzeby i potencjały lokalne na bieżąco, szukamy dobrych przykładów i rozwiązań i dzięki temu, że działając wspólnie mamy szersze perspektywy i możliwości to i działamy na wielu płaszczyznach. Najbardziej angażujemy się we wspieranie przedsiębiorczości, takiej przezduże P przez dotacje i obsługę znaczących przedsiębiorców w regionie i takiej, która tą przedsiębiorczość warunkuje: prowadzimy własny klub malucha aby mamy mogły pracować, fundusze na szkolenia, staże, wsparcie w poszukiwaniu miejsca na rynku pracy, w przezwyciężaniuproblemów rodzinnych, wdrażamy różne formy przedsiębiorczości społecznej, uruchamiamy rynki zbytu produktów lokalnych poprzez własny inkubator przedsiębiorczości i kawiarnię WARMIA CAFFE oferującą wyłącznie to co lokalne. Priorytetowo wspieramy też aktywność społeczną i organizacje pozarządowe.
Wasze stowarzyszenie należy do najbardziej aktywnych w skutecznym pozyskiwaniu dodatkowychźródeł finansowania, jak Wam się to udaje?
Pierwsze 2-3 lata działalności to był czas budowania potencjału i „osadzania się” na obszarze działania. Po tym czasie już wiedzieliśmy, że unijne wsparcie z programu rozwoju obszarów wiejskich pozwoliło na stworzenie organizacji parasolowej, dobrze identyfikowanej lokalnie, z potencjałem kadrowym i technicznym i absolutnie nie zabezpieczającej finansowo potrzeb obszaru imożliwości działań. I tak zaczęła się przygoda z funduszami. Z pewnością pomogły umiejętności i kompetencje kadry i… zapał. Przez kilkanaście lat zrealizowaliśmy kilkadziesiąt projektów finansowanych z unijnych funduszy regionalnych i krajowych, z programów rządowych, z funduszynorweskich i wsparcia amerykańskich programów. Kilkadziesiąt projektów przedsiębiorców i samorządów lokalnych „obsłużyliśmy”, w wielu jesteśmy Partnerem. Aby tak mogło być napisaliśmypewnie trzy razy więcej koncepcji projektowych. Jesteśmy też nauczeni przegrywania … na chwilę. Jeśli temat jest ważny, drążymy go tak długo aż pozyskamy fundusze.
Jakie doświadczenia płyną z dotychczasowego funkcjonowania Waszego LGD?
Najważniejsze doświadczenie – WARTO I TRZEBA działać więcej niż plan minimum, za który jesteśmy rozliczani. Trzeba budować specjalizację i markę – nie da się robić wszystkiego. Trzeba się usamodzielniać, czyli inicjować działalności niezależne od funduszy, aby zabezpieczyć ciągłość działalności organizacji i jej niezależność. Trzeba BYĆ WŚRÓD LUDZI, realizując mnóstwo zadań „papierkowych”, tonąc w przepisach i paragrafach musimy pamiętać, ze najważniejszy jest kontakt z mieszkańcami poszczególnych miejscowości, stowarzyszeniami, samorządami lokalnymi, wspieranie lokalnych liderów, wspólne poszukiwanie rozwiązań różnych spraw. I trzeba dbać o Kadrę LGD, naszych Członków, ciągle musimy podnosić kompetencje, motywować się do działania, uczyć sięPartnerstwa i współpracy. Wszystkie projekty, które zrealizowaliśmy były i są oparte o Partnerstwo. Tochyba jest nasza siła. Współpracujemy z lokalnymi grupami działania w województwie, w tymgłównie z LGD „Brama Mazurskiej Krainy”, w Polsce. Mamy Partnerów w województwie podlaskim i świętokrzyskim, przyjmujemy grupy studyjne z LGD z całej Polski. Mamy Partnerskie Lokalne GrupyDziałania w Europie: Szwecji, Hiszpanii, we Włoszech. Od kilkunastu lat realizujemy umowy Partnerskie z organizacjami w Ukrainie.
TOMASZ PIŁAT
Prezes Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenie
„Południowa Warmia”
Co wyróżnia stowarzyszenie „Południowa Warmia?
Każda LGD ma swoją, wypracowaną z czasem specjalizację, która związana jest z mieszkańcami, ich zainteresowaniami, potrzebami, otoczeniem i terenem na którym żyją. Na pewno z jednej strony jesteśmy mocno związani z Warmią i wspieraniem inicjatyw kultywujących warmińskość. To LGD Południowa Warmia przyczyniła się do pierwszego wydania trzech tomów „Elementarza gwary warmińskiej” autorstwa Edwarda Cyfusa i Izabeli Lewandowskiej. Warmia zaczyna nabierać coraz większego znaczenia jako marka i doganiać Mazury. Z drugiej strony wspieramy przedsiębiorczośćna obszarach wiejskich nie tylko finansowo ale także organizacyjnie w zakresie współpracy,wspólnych działań, promocji, krótkich łańcuchów dostaw. Mała przedsiębiorczość na terenachwiejskich zatrzymuje wyludnianie tych terenów, a czasami powoduje chęć osiedlania się ludzi z miast.
Jakie inicjatywy i projekty Waszego LGD zasługują na miano sztandarowych?
Projekt promocyjny „Śniadania Południowej Warmii, który pozwolił na wsparcie promocyjne naszych producentów żywności i rękodzieła co przyczyniło się do ich rozpoznawalności na lokalnych rynkach, czyli jak najbliżej domu. Oczywiście „Elementarz gwary warmińskiej”, który trafił bezpłatnie do zainteresowanych bibliotek i szkół. Najbardziej dumni jesteśmy z ilości powstających nowychorganizacji pozarządowych w różnych formach organizacyjnych (stowarzyszenia, KGW, inicjatyw nieformalnych), które później pozyskują samodzielnie wsparcie na realizacje swoich pomysłów.
Przygotowujecie nową strategie rozwoju lokalnego, czy będą w niej jakieś nowości?
Nowa Lokalna Strategia Rozwoju będzie musiała uwzględniać zapisy zawarte we Wspólnej Polityce Rolnej na lata 2021-2027. Jest tam kilka rzeczy, na które jest położony większy nacisk, ale nie stanowi to rewolucyjnych zmian, a wymaga jedynie zapoznania mieszkańców z nowym nazewnictwem i celami, które należy uwzględnić. Na pewno znajdą się tam działania związane z ochroną środowiska i przeciwdziałaniu zmianom klimatu, OZE, zapobieganie ubóstwu energetycznemu, inteligentne wsie.
Jakie doświadczenia płyną z dotychczasowego funkcjonowania Waszego LGD?
Wiemy na pewno, że sami nie wymyślimy tego, czego potrzebują mieszkańcy naszego obszaru. Warto się spotykać, rozmawiać i co najważniejsze słuchać. Powstają nowe organizacje, coraz aktywniejsi są mieszkańcy i często efekty ich działań przerastają wyobrażenia nasze ale także samych pomysłodawców. Dlatego należy słuchać, wspierać, pomagać i nie przeszkadzać.
WANDA ŁASZKOWSKA
Prezes Stowarzyszenia Kraina Drwęcy i Pasłęki
Co wyróżnia stowarzyszenie „Kraina Drwęcy i Pasłęki”?
Stowarzyszenie „Krainy Drwęcy i Pasłęki” wyróżnia nazwa oparta o nazwy dwóch ważnych rzekregionu. Rzeki Drwęca i Pasłęka zostały wykorzystane w nazwie naszego Stowarzyszenia z uwagi na ich duże walory przyrodnicze i posiadany potencjał. Obydwie rzeki są rezerwatami faunistycznymi, znajdującymi się na obszarze „Natura 2000”. Teren LGD Stowarzyszenie Kraina Drwęcy i Pasłęki jest obszarem typowo turystycznym, dlatego nasze główne działania skupiają się wokół turystyki i ekologii. Stowarzyszenie wspiera prowadzone badania jakości wód rzek i jezior.
Jakie inicjatywy i projekty Waszego LGD zasługują na miano sztandarowych?
Na terenie naszej LGD na miano sztandarowych zasługują szlaki rowerowe. Od 2015 r. powstało 28 szlaków rowerowych w 8-miu gminach o łącznej długości 745,70 km. Wszystkie szlaki tworzą sieć,dzięki której można zrobić dłuższe wycieczki przemieszczając się do sąsiednich gmin należących do obszaru działania LGD.
Przygotowujecie nową strategie rozwoju lokalnego, czy będą w niej jakieś nowości?
Jedną z nowości w przyszłej lokalnej strategii rozwoju będzie możliwość wsparcia rolników wzakresie rozwoju pozarolniczych funkcji gospodarstw rolnych, m.in. poprzez wspieranie krótkich łańcuchów dostaw, gospodarstw agroturystycznych, zagród edukacyjnych.
Jakie doświadczenia płyną z dotychczasowego funkcjonowania Waszego LGD?
Obserwujemy zwiększenie zainteresowania mieszkańców naszą działalnością. Mamy coraz większegrono osób i organizacji stale współpracujących. Obecnie LGD skupia 51 członków i nie jest to zbiór zamknięty. Wzrasta liczba składanych wniosków w ogłaszanych konkursach. Program LEADER wdrażany od roku 2006 pozwolił na zbudowanie lokalnego partnerstwa wokół spraw ważnych dlalokalnych społeczności, wykraczając poza granice danej gminy czy powiatu.
JAROSŁAW FRANCZUK
Prezes Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania
„LIDER W EGO”
Jak wygląda historia powstania „Lidera w EGO”?
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Lider w EGO” działa od 16 lat . Od początku naszym zamysłem było współdziałanie na obszarze trzech powiatów tzw. EGO, czyli ełckiego, gołdapskiego i oleckiego. Gminy tego obszaru od początku budowania samorządu angażowały się we współpracę, tworząc instytucje i organizacje tej współpracy pomagające: Stowarzyszenie Gmin, Miast i Powiatów EGO „Kraina bociana”, Związek Międzygminny Gospodarka Komunalna, Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Ciekawą inicjatywą było nawiązanie współpracy z Parkiem Krajobrazowym Puszczy Rominckiej?
W 2022 roku przeprowadziliśmy operacje własną pn. „Puszcza Romincka – coś pięknEGO”. Projekt ten realizowaliśmy z Fundacją Puszczy Rominckiej jako partnerem. Na podstawie wcześniejszego rozeznania w gminach i ich punktach/centrach informacji turystycznej bardzo mało znajduje się materiałów o najcenniejszym zasobie przyrodniczym obszaru EGO. W ramach operacji powstał między innymi album o walorach puszczy i mapa w nakładzie 10000 egz., którą kolportujemy poprzez gminy, informację turystyczną, organizatorów turystyki. Sądzę, że główny cel – promocjawalorów Parku Krajobrazowego został osiągnięty.
Jak wyglądają doświadczenia Pana Prezesa we wdrażaniu inicjatywy Leader?
Gmina czy powiat to wg definicji prawnej wspólnota mieszkańców. Można to traktować jako osoby,które jedynie przebywają/zamieszkują dany obszar. Ale też można też myśleć, że jest to grupa mająca wspólne cele i wizję rozwoju obszaru – takie spojrzenie jest mi bliższe. Problemy terenów wiejskich są powszechnie znane: marginalizacja społeczna i komunikacyjna. Ale ważne dla mnie jest znalezienie odpowiedzi/rozwiązania jak wyrwać się z tej powszechnej niemocy? Niepokoi mnie drenaż mózgów,wyjazd wykształconych, młodych ludzi, którzy nie widzą perspektyw osobistego rozwoju w naszymregionie. Takie procesy są obserwowane w całej Europie, warto więc skorzystać z europejskiego LEADERA i wzbogacać naszą wieś by stała się atrakcyjnym miejscem do życia.