W najnowszym raporcie próbujemy pomóc zrozumieć, czym jest współczesna wieś. Aktualizujemy odpowiedzi m.in. na pytania: Jakie są trendy demograficzne, ekonomiczne i społeczne na obszarach wiejskich? Co dzieje się na wsi i jak zmienia się sytuacja w naszym rolnictwie? Jak członkostwo w UE zmieniło polską wieś? Jakie są wybory polityczne mieszkańców wsi? Poruszamy tematy związane z Europejskim Zielonym Ładem i jego możliwymi konsekwencjami dla wsi i rolnictwa w Polsce. Podejmujemy niezwykle istotną kwestię przestrzeni i architektury wiejskiej, których walory nie zawsze doceniamy, a o ich ochronę rzadko potrafimy należycie zadbać. Te i inne ważne kwestie sprawiają, że raport jest znaczącym impulsem w debacie o przemianach polskiej wsi i rolnictwa – piszą autorzy raportu „Polska wieś 2022”.
Jak zrozumieć i opisać wieś?
– Jak zrozumieć i opisać wieś? To duże wyzwanie dla specjalistów zaangażowanych w przygotowanie interdyscyplinarnej publikacji o bardzo złożonych zjawiskach zachodzących na polskiej wsi. W Pałacu Staszica w Warszawie, 15 czerwca 2022 r. zaprezentowano „Raport o stanie wsi. Polska Wieś 2022”. To już dwunasta edycja, tego cenionego i często cytowanego wydawnictwa, ukazującego się systematycznie, co dwa lata, od roku 2000, kiedy to opublikowano Polska Wieś 2000. Raport o stanie wsi.
Gdy dwa lata temu prezentowaliśmy poprzedni raport, byliśmy świadomi niezwykłości sytuacji u progu pandemii. Po dwóch latach oddajemy do rąk Czytelników kolejne wydanie Raportu. Polska wieś 2022 to krajobraz po pandemii wywołanej wirusem COVID-19 i u progu kolejnej wielkiej zmiany wywołanej okrutną agresją Rosji w Ukrainie. Teksty pisane były przed wybuchem wojny, ale już wiemy, że wywołuje ona na polskiej wsi głębokie zmiany. Ze skutkami pandemii wieś poradziła sobie, chyba lepiej niż miasto. Jak będzie ze skutkami wojny, to dopiero czas pokaże. Już dzisiaj możemy przewidywać np. perturbacje na wiejskim rynku pracy – podkreślają autorzy raportu.
To już dwunaste wydanie raportu, przygotowane i sfinansowane przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA). Raporty są publikowane co dwa lata przez cenione Wydawnictwo Naukowe Scholar. Celem fundatora i redaktorów raportu jest przygotowywanie stosunkowo kompleksowej, interdyscyplinarnej publikacji, upowszechniającej wiedzę o rozwoju polskiej wsi. Raport jest opracowany przez grono kompetentnych i znanych badaczy, którzy zgodzili się podjąć trudnego zadania, prezentacji złożonej problematyki w sposób możliwie przystępny i zrozumiały.
Prof. Jerzy Wilkin: obszary wiejskie należą do całego społeczeństwa
Prof. Jerzy Wilkin, inicjator i redaktor naukowy od dawna głosi tezę, że obszary wiejskie należą do całego społeczeństwa i wszyscy jesteśmy ich interesariuszami. Jeśli tak, to ochrona wsi i jej rozwój powinny być naszym wspólnym zadaniem. Nasze raporty mają charakter autorski i interdyscyplinarny. W obecnym wydaniu raportu składającym się z 11 rozdziałów poza stałymi obszarami analiz, zawarliśmy rozdziały specjalne poświęcone takim tematom, jak przegląd różnych definicji wsi i kryteriów wiejskości, Europejski Zielony Ład, zjawisko biedy i wykluczenia czy problematyka tożsamości krajobrazowej i przestrzennej wsi.
Tegoroczna publikacja zawiera tłumaczenie na język angielski pierwszego rozdziału będącego swego rodzaju syntezą całości. Raport jest bezpłatnie dostępny na stronach internetowych Fundacji na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA), która wspiera i finansuje to wyjątkowe przedsięwzięcie badawcze od samego początku.
– W najnowszym raporcie próbujemy pomóc zrozumieć, czym jest współczesna wieś. Aktualizujemy odpowiedzi m.in. na pytania: Jakie są trendy demograficzne, ekonomiczne i społeczne na obszarach wiejskich? Co dzieje się na wsi i jak zmienia się sytuacja w naszym rolnictwie? Jak członkostwo w UE zmieniło polską wieś? Jakie są wybory polityczne mieszkańców wsi? Poruszamy tematy związane z Europejskim Zielonym Ładem i jego możliwymi konsekwencjami dla wsi i rolnictwa w Polsce. Podejmujemy niezwykle istotną kwestię przestrzeni i architektury wiejskiej, których walory nie zawsze doceniamy, a o ich ochronę rzadko potrafimy należycie zadbać. Te i inne ważne kwestie sprawiają, że raport jest znaczącym impulsem w debacie o przemianach polskiej wsi i rolnictwa – zaznaczają autorzy raportu.
Pierwszy rozdział jest wprowadzeniem do treści całości opracowania i jej swoistą syntezą. Prof. Jerzy Wilkin napisał go, jako spójną całość, ale w sposób zachęcający Czytelnika do przeczytania pełnej wersji, a także do sięgnięcia do poprzednich wydań dostępnych na stronach FDPA https://www.fdpa.org.pl/6,bi-blioteka
W kolejnych rozdziałach raportu „Polska wieś 2022” specjaliści różnych dyscyplin nauk społecznych, prezentują najważniejsze zjawiska zachodzące na obszarach wiejskich w Polsce, zaś niniejszy materiał jest syntezą najważniejszych wniosków sformułowanych na podstawie bogatego materiału analitycznego prezentowanego w raporcie. W tegorocznym raporcie problematyce dotyczącej poziomu życia, zróżnicowania dochodów i zakresu ubóstwa na wsi poświęciliśmy dużo uwagi i dwa odrębne rozdziały.
Zespół autorów raportu: Agnieszka Baer-Nawrocka, Jerzy Bartkowski, Barbara Chmielewska, Mirosław Drygas, Barbara Fedyszak-Radziejowska, Andrzej Hałasiewicz, Sławomir Kalinowski, Łukasz Komorowski, Renata Marks-Bielska, Walenty Poczta, Elżbieta Raszeja, Monika Stanny, Barbara Wieliczko, Jerzy Wilkin, Paweł Wiśniewski, Józef Stanisław Zegar.
Recenzent naukowy: prof. dr hab. Marek Kłodziński
Wcześniejsze edycje raportu do pobrania ze strony www.fdpa.org.pl/5,biblioteka