Chłopska armia w walce o wolną Polskę

Wysoce patriotyczna i pełna oddania sprawie wolności kraju postawa ludowców, wiciarzy i siewiarzy oraz szerokich rzesz ludności wiejskiej w okresie okupacji hitlerowskiej w pełni dowiodła, iż wielki, wieloletni wysiłek politycznych organizacji chłopskich czasów zaborów, a później tych działających w Polsce międzywojennej nie poszedł na marne.

Lata okupacji hitlerowskiej dla polskich ludowców były wielkim sprawdzianem ich patriotyzmu i zdolności organizacyjnych. Do obrony ojczyzny stanęło prawie pół miliona ludowców i wiciarzy. Część została zmobilizowana do jednostek Wojska Polskiego, wielu organizowało zaplecze do walki z wrogiem.

Chłopi na frontach wojny
W kampanii wrześniowej walczyło około 630 tysięcy chłopów zmobilizowanych do wojska. Wysoce patriotyczną postawą wyróżnili się chłopi-żołnierze broniący Westerplatte, walczący pod Wizną, Węgierską Górką, w obronie Stolicy i pod Kockiem. Chłopi walczyli także w różnych formacjach wojskowych na wszystkich frontach II wojny światowej, byli jednymi z najdzielniejszych. Wielu z nich poległo w walce na polach bitew.
W latach okupacji masowo powstające organizacje niepodległościowe znalazły główne oparcie w środowisku wiejskim. Wieś wypełniała funkcje aprowizacyjne dla wojska, a potem była główną bazą, ostoją i uczestnikiem ruchu oporu wszystkich formacji, w których walczyło około 500 tysięcy polskich chłopów i kobiet wiejskich, tj. ponad 60 proc. całego polskiego ruchu oporu.

dr Janusz Gmitruk
dyrektor Muzeum Historii
Polskiego Ruchu Ludowego
Fot. z archiwum MHPRL