Przed półtora rokiem, ściślej 26 i 27 września 2015 r., odbyła się pierwsza w Polsce sesja popularnonaukowa dedykowana pamięci niezłomnych kobiet wiejskich. W wystąpieniach wielu naukowców i społeczników przewijał się apel, by Związek Młodzieży Wiejskiej – chlubiący się od blisko 90 lat najpiękniejszymi wiciowymi tradycjami – podjął w terenie dalszy trud ocalenia heroizmu kobiet wiejskich od zapomnienia. To one w okresie okupacji czyniły „twierdzą każdy próg”! Były wzorem bohaterstwa i odwagi Polski Podziemnej, pomagały partyzantom w codziennym życiu. Walczyły jako żołnierze AK czy żelaznych kompanii BCh. Każdego dnia i godziny dbały o zabezpieczenie żywności, ubrań i ciepła domownikom, lecząc przy tym, ukrywając i ratując rannych.

Kielecczyzna wzięła sobie ten apel do serca, zwłaszcza, że tam w 1943 r. odbyła się pacyfikacja Michniowa, będącego symbolem martyrologii wsi.

Niebawem po warszawskiej konferencji Zarząd Wojewódzki Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici” w Kielcach i tamtejszy Oddział Regionalny Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych ogłosiły wojewódzki program celem odszukania tych nieprzeciętnych kobiet, często starszych koleżanek ze sztafety pokoleń ZMW.

Wyniki pracy przeszły najśmielsze oczekiwania i zostały uwieńczone porządną książką pt. „Kobiety niezłomne ziemi świętokrzyskiej”, wydaną w końcu ub. roku. Publikacja, którą zredagowali: przewodniczący ZW ZMW Karol Kliś i jego zastępczyni Ilona Śliwińska, opatrzona jest bibliografią i fotografiami.

dr Elżbieta Wojtas-Ciborska