Jednym z największych osiągnięć w historiografii ruchu ludowego ostatnich 20 lat było zorganizowanie przez Ludowe Towarzystwo Naukowo-Kulturalne przy czynnym uczestnictwie Zakładu Historii Ruchu Ludowego i Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego pięciu ogólnopolskich Kongresów Historyków Wsi i Ruchu Ludowego, na których dokonano przeglądu stanu dotychczasowych badań nad dziejami ruchu ludowego i wytyczono nowe kierunki i obszary badań na najbliższe lata.
Inicjatorem, pomysłodawcą i organizatorem trzech pierwszych kongresów był wybitny historyk dziejów najnowszych Polski i ruchu ludowego, wychowawca kilku pokoleń historyków – prof. Józef Ryszard Szaflik (1930-2008).
I Kongres Historyków Wsi i Ruchu Ludowego obradował w stulecie powstania ruchu ludowego – 1-3 czerwca 1995 r. w Rzeszowie, gdyż właśnie tam 28 lipca 1895 r. powołano pierwszą na ziemiach polskich partię chłopską – Stronnictwo Ludowe w Galicji. W obradach I Kongresu Historyków Wsi i Ruchu Ludowego – pionierskiej wówczas imprezy zorganizowanej w siedzibie i przy współpracy Uniwersytetu Rzeszowskiego – wzięło udział ponad 200 naukowców i zaproszonych gości z całej Polski. Wygłoszono 117 referatów i komunikatów, głos zabrało kilkudziesięciu dyskutantów. Pokłosiem tych obrad jest pięciotomowe wydawnictwo pt. Chłopi. Naród. Kultura: t. 1 Myśl polityczna ruchu ludowego; t. 2 Działalność polityczna ruchu ludowego; t. 3 Oblicze duchowe; t. 4 Kultura i oświata wsi; t. 5 Chłopi a państwo – zawierające około 150 artykułów i przyczynków, liczące łącznie 1650 stron druku.
Drugi z kolei Kongres Historyków Wsi i Ruchu Ludowego przygotowany wspólnie z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie 8-10 września 2000 r. miał podtytuł „Dzieje i przyszłość”, gdyż jego formuła została rozszerzona o zagadnienia ekonomii, politologii, socjologii, ekologii i ekorozwoju, prognozowania ekonomicznego i politycznego. Zajmowano się zatem nie tylko przeszłością, ale także zdiagnozowaniem obecnej sytuacji wsi i rolnictwa, a także wizjami przyszłości. Wiele uwagi poświęcono zagadnieniom środowiska naturalnego i płynących dla niego zagrożeń. Według list obecności w kongresie wzięło udział 143 uczestników, wygłaszających referaty i komunikaty, oraz 58 gości. Trwałym efektem tych obrad są trzy obszerne tomy pt. Dzieje i przyszłość polskiego ruchu ludowego: t. 1 Od zaborów do okupacji (1895-1945); t. 2 Polska Ludowa (1944/45-1989); t. 3 Przebudowa i przyszłość, liczące łącznie 1837 stron.
III Kongres Historyków Wsi i Ruchu Ludowego obradował 4-6 września 2006 r. w Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Jego tematyka poszerzona została o zagadnienia dotyczące dziejów chłopskich ruchów politycznych w innych krajach, a pokłosiem jest dwutomowe wydawnictwo: Dzieje partii i stronnictw chłopskich w Europie: t. 1 Narodziny i rozwój, t. 2 W podzielonej Europie, liczące łącznie 1443 strony.
IV Kongres Historyków Wsi i Ruchu Ludowego 1-3 września 2010 r. zorganizowany został wspólnie z Wydziałem Nauk Humanistycznych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Materiały pokongresowe opublikowano w dwóch tomach o wspólnym tytule Wieś i ruch ludowy w Polsce i Europie: t. 1 W kręgu historii i tradycji; t. 2 Idee, organizacje, środowisko. Zawarto w nich artykuły naukowe o charakterze historycznym, ale także politologicznym i socjologicznym 95 autorów, reprezentujących prestiżowe uczelnie i ośrodki akademickie z całego kraju. Wydawnictwo liczy łącznie blisko 1500 stron druku.
W dniach 2-3 września 2015 r. w Warszawie odbyły się obrady kolejnego – V Kongresu Historyków Wsi i Ruchu Ludowego. Przewodnią jego myślą był przypadający w tym roku jubileusz 120-lecia ruchu ludowego w Polsce obchodzony pod hasłem „W jedności siła”. Współorganizatorem tego wydarzenia naukowego był tym razem Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Obrady prowadzono w jego siedzibie – klasycystycznym budynku Łaźni Majewskiego przy ul. Bednarskiej 2/4, nowo oddanym do użytku po gruntownej rewitalizacji przeprowadzonej ze środków pozyskanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego dzięki przychylności Marszałka Województwa Mazowieckiego – Adama Struzika.
W skład Rady Programowej V Kongresu wchodzili: prof. dr hab. Mieczysław Adamczyk, prof. dr hab. Marek Jabłonowski, prof. dr hab. Jan Jachymek, dr Janusz Gmitruk, dr hab. Arkadiusz Indraszczyk, prof. dr hab. Dariusz Kuźmina, prof. dr hab. Eligiusz Małolepszy, prof. dr hab. Piotr Matusak, dr hab. Jerzy Mazurek, prof. dr hab. Stanisław Palka, prof. dr hab. Kazimierz Przybysz, prof. dr hab. Stefan Józef Pastuszka, prof. dr hab. Stanisław Stępka, prof. dr hab. Romuald Turkowski.
Uroczystego powitania uczestników obrad V Kongresu dokonał prof. dr hab. Janusz Adamowski – dziekan Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, który przywołał nazwiska i podkreślił rolę w przeszłości i obecnie wielu historyków wsi i ruchu ludowego w działalności Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych.
Czytaj więcej na e-wydaniu zielonego sztandaru:http://wydawnictwoludowe.embuk.pl/pub/zielony-sztandar-zielony-sztandar-23-29-wrzesnia