Rozmowa z HENRYKIEM BOGDANEM, dyrektorem Filii Agencji Nieruchomości Rolnych w Suwałkach (podległej OT ANR w Olsztynie).
• Jaka jest specyfika Filii ANR w Suwałkach? Na jakim obszarze działa?
– Filia ANR w Suwałkach zasięgiem swojego działania obejmuje województwo podlaskie oraz część województwa warmińsko-mazurskiego, czyli powiaty: ełcki, olecki, gołdapski, giżycki, piski i węgorzewski. Teren, na którym działa Filia jest niesłychanie zróżnicowany pod wieloma względami: klimatycznymi, gospodarczymi, glebowymi i demograficznymi. Jeśli chodzi o Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa, to tworzą go głównie grunty 91 zlikwidowanych Państwowych Gospodarstw Rolnych, byłego Państwowego Funduszu Ziemi oraz rolniczych spółdzielni produkcyjnych.
• Jaki był początkowy Zasób przejęty przez Filię ANR w Suwałkach?
– Od początku funkcjonowania (do dnia 31.05.2013 r.) Filia w Suwałkach przejęła do Zasobu nieruchomości rolne o łącznej powierzchni 372 031 ha, z następujących tytułów: zlikwidowane PGR – 263 876 ha (71 proc. Zasobu), Państwowy Fundusz Ziemi – 67 032 ha (18 proc.), rolnicze spółdzielnie produkcyjne – 16 449 ha (4 proc.), grunty w wieczystym użytkowaniu – 7 551 ha (2 proc.), grunty przejęte od rolników za emerytury i renty – 2 767 ha (1 proc.), inne źródła (wymiany, scalenia) – 14 356 ha (4 proc.).
• Ile z tego rozdysponowano?
– Filia ANR w Suwałkach zagospodarowała trwale 286 516 ha gruntów, tj. 77 proc. powierzchni przyjętej do Zasobu WRSP. Z tego sprzedano 192 135 ha, tj. 67,1 proc., a 94 381 ha (tj. 32,9 proc.) przekazano nieodpłatnie uprawnionym podmiotom.
• Ile więc jeszcze pozostaje w Zasobie?
– W Zasobie do dnia 31 maja 2013 r. pozostawały grunty o łącznej powierzchni 85 515 ha, co stanowi 23 proc. powierzchni pierwotnie przyjętej do Zasobu. Spośród gruntów pozostających w Zasobie, 73 172 ha znajdowało się w różnych formach nietrwałego zagospodarowania. Najwięcej, bo 61 296 ha, tj. 83,8 proc. znajdowało się w dzierżawie, a 7 225 ha, tj. 9,9 proc. w wieczystym użytkowaniu. Poza innymi formami użytkowania, warto tutaj zwrócić uwagę, że w naszym Zasobie (stan na 31 maja 2013 r.) 2 977 ha, tj. 4,0 proc. stanowiły grunty obce w Zasobie (wody podlegające przekazaniu w trybie ustawy Prawo Wodne).
• Czy nowelizacja ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa zwiększyła zakupy ziemi przez gospodarstwa rodzinne?
– W wyniku nowelizacji ustawy o zmianie rozporządzenia z dnia 16 września 2011 roku o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r., Nr 233, poz. 1382), Agencja wyłączyła od dzierżawców, których powierzchnia dzierżawionych gruntów przekroczyła 428,5714 ha użytków rolnych, 30 proc. dzierżawionych użytków rolnych i przeznaczyła do sprzedaży w pierwszej kolejności w trybie publicznych przetargów ustnych ograniczonych, tj. dla rolników indywidualnych powiększających gospodarstwa rodzinne. W latach 2012-2015 Agencja przeznaczy do sprzedaży łącznie 3 588,87 ha, przy czym 3 075,7295 ha w województwie warmińsko-mazurskim oraz 513,1397 ha w województwie podlaskim. Do chwili obecnej Agencja sprzedała grunty rolne (podlegające wyłączeniu w ramach 30 proc.) w trybie: przetargów ograniczonych: 1) 712,3457 ha w województwie warmińsko-mazurskim oraz 108,9834 ha w województwie podlaskim, 2) przetargów nieograniczonych, 79,1617 ha w województwie warmińsko-mazurskim.
Reasumując, nowelizacja ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa miała duży wpływ na zwiększenie podaży ziemi rolnikom chcącym powiększyć gospodarstwa rodzinne. Ponadto znaczący wpływ miała możliwość rozkładania przez Agencję płatności na raty, przy zastosowaniu preferencyjnego oprocentowania.
• Na jakim poziomie kształtują się obecnie ceny ziemi za ha w okolicach Suwałk w ostatnich latach?
– Średnia cena hektara gruntów rolnych sprzedawanych przez Filię w Suwałkach w I kw. 2013 r. wyniosła 13 701 zł i była wyższa o 1 075 zł, czyli o 8,5 proc. od średniej ceny uzyskanej w I kw. 2012 r. (12 626 zł/ha). Warto jednak pamiętać, że w latach 1992-2013 średnie ceny 1 ha gruntów w ANR wzrosły z 500 zł w 1992 r. do 18 835 zł w I kw. 2013 r.
• Decydujący wpływ tutaj miało oczywiście wstąpienie Polski do UE. Natomiast interesuje mnie, czym jest spowodowany obecny wzrost cen gruntów?
– Wzrost cen gruntów spowodowany jest zwiększonym zapotrzebowaniem na grunty, w związku z korzystnym oprocentowaniem kredytów oraz możliwością rozkładania płatności na raty przez Agencję z zastosowaniem preferencyjnego oprocentowania (2 proc.). Nie zapominajmy o zbliżającym się terminie (2016 r.) kiedy obcokrajowcy będą mieli możliwości nabywania bez ograniczeń gruntów, co na pewno mocno zmieni sytuację na rynku. A więc najlepiej kupować ziemię właśnie teraz.
• Które działki są najatrakcyjniejsze?
– Warto wiedzieć, że w ofercie Filii ANR w Suwałkach, poza gruntami rolnymi, znajdują się tereny inwestycyjne, niezwykle atrakcyjne z punktu widzenia rozwoju biznesu jak i lokalnej gospodarki. Nieruchomości te mogą być przeznaczone pod inwestycje przemysłowe, turystyczne, biznesowe, jak i osiedla mieszkaniowe. Dużym atutem tych nieruchomości oferowanych jest położenie w miastach, a także bezpośrednio lub w bliskiej odległości od węzłów komunikacyjnych. Co nie jest bez znaczenia, ANR gwarantuje uregulowany stan prawny działek oraz jasne procedury ich nabywania w drodze przetargów nieograniczonych.
Rozmawiała: Dorota Olech