Reforma Wspólnej Polityki Rolnej oraz zmiany zaproponowane przez KE w tzw. dyrektywie tytoniowej to główne tematy spotkania ministrów rolnictwa państw Grupy Wyszehradzkiej oraz Bułgarii, Rumunii i Słowenii, które odbyło się 17 maja br. w Krakowie.
Delegacjom przewodniczyli: słowackiej – sekretarz stanu Magdaléna Lacko-Bartošov, rumuńskiej – sekretarz stanu Achim Irimescu, czeskiej – wiceminister Jaroslava Beneš Špalková, węgierskiej – sekretarz stanu György Czerván, bułgarskiej – wiceminister Snezhana Blagoeva, słoweńskiej – sekretarz stanu Tanja Strniša oraz polskiej – minister Stanisław Kalemba.
Dyskusja dotycząca projektu dyrektywy tytoniowej Parlamentu Europejskiego i Rady została poparta przez wszystkich uczestników spotkania, z wyjątkiem Słowenii. We wspólnym oświadczeniu zaznaczono szkodliwość spożywania wyrobów tytoniowych i uznano potrzebę jego ograniczenia ze względów zdrowotnych. Wyrażono jednak obawy dotyczące negatywnego wpływu zaproponowanych przez KE rozwiązań na sytuację ekonomiczną unijnych plantatorów i przetwórców tytoniu.
– Zaproponowany przez Komisję Europejską projekt dyrektywy będzie miał znaczący wpływ na sektor uprawy i przetwórstwa tytoniu, a także produkcji i dystrybucji wyrobów tytoniowych. Szczególnie dotkliwe jej oddziaływanie zaznaczy się w tych państwach Unii Europejskiej, w których uprawiany jest tytoń i produkowane są wyroby tytoniowe – podkreślił podczas spotkania minister Kalemba i dodał, że proponowane przez Komisję Europejską rozwiązania nie mają kompleksowego charakteru. Zauważył także, że Komisja Europejska nie zaproponowała rozwiązań osłonowych dla regionów produkcji tytoniu i jego plantatorów.
W większości gospodarują oni na małych areałach, w mniej rozwiniętych gospodarczo regionach, przeważnie o wysokiej stopie bezrobocia. Zaproponowane przez KE rozwiązania będą powodować wiele niepożądanych napięć w obszarze polityki społecznej. Mogą także przynieść negatywne skutki w postaci wzrostu liczby osób borykających się z trudnościami ekonomicznymi, jak również dotkniętych wykluczeniem społecznym – podkreślił polski minister.
Druga część spotkania dotyczyła reformy Wspólnej Polityki Rolnej i skupiała się wokół kilku istotnych tematów. Przedstawiano preferencje poszczególnych państw w zakresie przejścia z systemu płatności SAPS na nowy system naliczania płatności bezpośrednich. Mówiono o możliwości przesunięć środków między dwoma filarami WPR, o propozycji stosowania przejściowego wsparcia krajowego, a także o propozycjach wsparcia małych gospodarstw i młodych rolników.
Strona polska za niezbędne uznaje także utrzymanie ustaleń Szczytu Europejskiego i Rady Rolnej, dotyczących możliwości przesuwania środków między filarami.
– Polska opowiada się za utrzymaniem systemu SAPS. Płatności bezpośrednie odgrywają ważną rolę we wsparciu dochodów rolniczych i dlatego ostatecznie przyjęte rozwiązania są tak istotne – podkreślił podczas obrad minister Stanisław Kalemba. Przedstawiciele wszystkich krajów przyznawali, że w tym względzie potrzebna jest duża elastyczność.
Minister Kalemba poinformował, że nasz kraj opowiada się za możliwością przesunięć na płatności bezpośrednie do 25 proc. koperty finansowej II filaru. – To dobre rozwiązanie, a możliwość ta powinna dotyczyć tych państw członkowskich, w których stawka płatności, w całej nowej perspektywie finansowej 2014-2020, będzie niższa niż 90 proc. średniej UE – zaznaczył szef polskiego resortu rolnictwa.
– Polskie rolnictwo ukierunkowane jest na rozwój i modernizację, dlatego zależy nam na wypracowaniu dobrych mechanizmów wspierania młodych rolników. Uważam, że lepszym rozwiązaniem w tym zakresie są działania II filaru WPR – powiedział minister Kalemba i dodał, że popiera podejście Rady, dotyczące dobrowolności w zakresie dodatkowych płatności w I filarze.
Podczas rozmów zaznaczono, że Polska docenia rolę i potrzebę wdrożenia instrumentu wsparcia ukierunkowanego na małe gospodarstwa rolne. – Jesteśmy za wprowadzeniem płatności dla takich gospodarstw. Ważne jest jednak zwolnienie ich z kontroli w zakresie zasady wzajemnej zgodności i zazielenienia, a także upraszczanie procedur – zauważył minister Kalemba.
Podczas konferencji prasowej, zorganizowanej po zakończeniu obrad, przewodniczący narodowych delegacji podkreślali dużą wartość merytoryczną prowadzonych rozmów.
– W wielu obszarach nasze poglądy są zbieżne i takie stanowisko powinniśmy prezentować na forum UE. Są też obszary, w których jest jeszcze zbyt wcześnie na to, by zająć jednoznaczne stanowisko. Należy pamiętać o tym, że ostatecznie uzgodnione rozwiązania powinny być proste do wdrożenia. Konieczna jest też odpowiednia równowaga między elastycznością pozwalającą na dostosowanie do warunków poszczególnych państw, a potrzebą jednolitego wdrożenia przyszłych rozwiązań – podsumował minister Kalemba.
Warto wspomnieć, że od lipca 2012, czyli od początku przewodnictwa Polski w Grupie Wyszehradzkiej, zostały zorganizowane trzy spotkania Grupy.
Pierwsze odbyło się 3 lipca 2012 r. w Jasionce koło Rzeszowa, kolejne 16. listopada ub. roku w Warszawie i 17 maja w Krakowie. Wszystkie te spotkania poświęcone były dyskusji na temat reformy WPR. W programach pobytu delegacji zagranicznych w Polsce zawsze uwzględnianie były dodatkowe wydarzenia, które były okazją do prezentacji bogactwa naszej kultury i tradycji, a także przedstawiania polskiej oferty agroturystycznej i turystycznej. Tym razem, podczas pobytu w Krakowie, zagraniczni goście zwiedzili Zamek Królewski na Wawelu. Mogli również odpocząć na Wzgórzu Wawelskim i podziwiać stamtąd widok na Wisłę i zachodnią część miasta. Mieli także możliwość skosztowania tradycyjnych polskich przysmaków i specjałów naszej kuchni.
Oprac. D.O.