Biuro Analiz Sejmowych jest w posiadaniu opinii prawnej z której wynika, że ustrój sądów powszechnych i ich struktura organizacyjna może być regulowana tylko poprzez ustawę. Wynika z tego, że Minister Sprawiedliwości likwidując 79 sadów rejonowych rozporządzeniem przekroczył swoje uprawnienia. 

Informacja ta nie dziwi ludowców, którzy od miesięcy wytykają ministrowi, że jego działania w sprawie sądów są nie zgodne z literą prawa. – Ta opinia prawna jest druzgocąca dla ministra sprawiedliwości – powiedział Jan Bury, przewodniczący Klub Parlamentarnego PSL. Podkreślił, że w tym kontekście, jeszcze większego znaczenia nabiera wniosek PSL do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z ustawą zasadniczą przepisów, pozwalających na znoszenie sądów powszechnych poprzez rozporządzenie.

Opinię prawną  dla Biura Analiz Sejmowych  przygotował prof. Bogusław Banaszak. Pisze w niej, że tak duża zmiana w strukturze organizacyjnej sądów  musi być przeprowadzana na pomocą ustawy. Pogląd taki jest powszechnie przyjmowany w polskiej nauce prawa. Zasada wyłączności ustawy przy tego typu reformach wynika z art. 176 Konstytucji i nakłada obowiązek ustawowej regulacji organizacyjnej i właściwości sądów powszechnych. W innym trybie, na przykład w drodze rozporządzenia, dopuszczone są jedynie niewielkie lub szczegółowe zmiany. Taki pogląd oznacza, że wniosek PSL do Trybunały Konstytucyjnego ma duże szanse na powodzenie.

Przewodniczący Bury poinformował także, że 22 stycznia PSL spotka się w Sejmie z 79 starostami z powiatów, w których zniesiono sądy rejonowe. Celem spotkania ma być m.in. przedstawienie opinii profesora Banaszaka oraz informacja o działalności wydziałów zamiejscowych, problemach w ich funkcjonowaniu po 1 stycznia 2013 roku.

Opinia profesora Banaszaka jest także wzmocnieniem obywatelskiego projektu ustawy, pod którym ludowcy zebrali 150 tys. podpisów. W projekcie wymienione są z nazwy wszystkie sądy rejonowe w Polsce. Gdyby ustawa została uchwalona przez posłów, już nigdy żaden minister sprawiedliwości nie mógłby swobodnie manipulować przy ustroju sądowniczym w naszym kraj. Wszelkie zmiany wymagałby zgody Sejmu.

(mz)